Βουβωνοκήλη – Ομφαλοκήλη – Μετεγχειρητική κήλη

Βουβωνοκήλη

Τι είναι

Η βουβωνοκήλη εμφανίζεται ως μια διόγκωση στη μηροβουβωνική περιοχή, εκεί δηλαδή που ενώνεται ο μηρός με τον κορμό μας. Η διόγκωση έχει μαλακή σύσταση και μπορεί να χαθεί (να αναταχθεί) όταν ξαπλώσουμε ή όταν την πιέσουμε με το χέρι μας και εμφανίζεται πάλι όταν σηκωθούμε στην όρθια θέση. Το μέγεθος της ποικίλει από 2-3cm σε διάμετρο και μπορεί να φτάσει μέχρι τα 20-30cm, κατερχόμενη μέσα στο όσχεο στους άντρες, οπότε ονομάζεται οσχεοκήλη. Το περιεχόμενο της μπορεί να είναι οποιοδήποτε ενδοκοιλιακό όργανο της κάτω κοιλίας, όπως λεπτό ή παχύ έντερο, επίπλουν, ουροδόχος κύστη, σκωλικοειδής απόφυση, ωοθήκες κλπ. Τα όργανα αυτά (σπλάχνα) εξέρχονται από την κοιλιακή χώρα μέσω μιας οπής που δημιουργείται στο κοιλιακό τοίχωμα και είναι πιο συνηθισμένη στους άντρες. Μπορεί να εμφανιστεί δεξιά ή αριστερά ή κάποιες φορές ταυτόχρονα και στις δύο πλευρές.

Συμπτώματα

Τις πρώτες ημέρες εμφάνισης της βουβωνοκήλης μπορεί να υπάρχει πόνος στη μηροβουβωνική χώρα, συνήθως οι ασθενείς το αναφέρουν ως κάψιμο, που στη συνέχεια υποχωρεί και παραμένει μόνο η διόγκωση της κήλης. Ο πόνος αυτός, η κάψιμο, ενίοτε, μπορεί να συνεχίσει να εμφανίζεται μετά από σωματική εργασία, έντονο βήχα, ασκήσεις γυμναστικής και οτιδήποτε άλλο που αυξάνει την ενδοκοιλιακή μας πίεση όπως το σήκωμα βάρους, η δυσκοιλιότητα, η υπερτροφία προστάτη, η αύξηση του σωματικού βάρους, η εγκυμοσύνη κλπ.

Η βουβωνοκήλη με την πάροδο του χρόνου παύει να ανατάσσεται και παραμένει μονίμως ορατή και ψηλαφητή και τότε τη χαρακτηρίζουμε ως μη ανατασσόμενη. Η μη ανατασσόμενη βουβωνοκήλη έχει αυξημένες πιθανότητες να περισφιχτεί. Να στραγγαλιστεί δηλαδή το σπλάχνο που προβάλει, στο σημείο εξόδου του από το κοιλιακό τοίχωμα, με κίνδυνο να ισχαιμίσει και να νεκρωθεί. (βλέπε φωτογραφία) Περίσφιξη μπορεί να συμβεί βέβαια σε κάθε βουβωνοκήλη ακόμα κι αν έχει μικρό μέγεθος και ανατάσσεται εύκολα. Η κατάσταση αυτή είναι ιδιαίτερα επώδυνη και απαιτεί άμεση χειρουργική παρέμβαση, πριν επέλθει η νέκρωση του οργάνου που προπίπτει. Σε περίπτωση καθυστέρησης και νέκρωσης τίθεται πλέον σε κίνδυνο όχι μόνο η υγεία αλλά και η ζωή του ασθενούς.

Εκτός από την περίσφιξη, που είναι η πιο βαριά επιπλοκή, ο ασθενής με μη ανατασσόμενη βουβωνοκήλη ή οσχεοκήλη μπορεί να εμφανίσει και άλλες επιπλοκές όπως δυσκοιλιότητα, επεισόδια με ειλεούς οπότε ο ασθενής χρειάζεται νοσηλεία στο νοσοκομείο, επεισόδια ατελούς περίσφιξης όπου η κήλη ανατάσσεται με ιατρική παρέμβαση κλπ. κλπ.

Διάγνωση

Η διάγνωση της βουβωνοκήλης γίνεται με την απλή κλινική εξέταση από το χειρουργό. Σε πολύ σπάνιες περιπτώσεις μπορεί να χρειαστεί η διενέργεια κάποιας απεικονιστικής εξέτασης όπως το υπερηχογράφημα ή η αξονική τομογραφία.

Θεραπεία Βουβωνοκήλης

Η χειρουργική επέμβαση βουβωνοκήλης με τη χρήση πλέγματος, είναι η μοναδική δυνατότητα που έχουμε για την αντιμετώπισή της.

Η χειρουργική επέμβαση μπορεί να γίνει είτε με την κλασική ανοικτή μέθοδο είτε λαπαροσκοπικά. Η λαπαροσκοπική μέθοδος σε σύγκριση με την ανοικτή έχει τα ίδια μακροπρόθεσμα αποτελέσματα ως προς την πιθανότητα υποτροπής (επανεμφάνισης) της κήλης. Εμφανίζει όμως, η λαπαροσκοπική, μικρότερα ποσοστά μετεγχειρητικού άλγους. Ο ασθενής και με τις δύο μεθόδους εξέρχεται από την Κλινική τη ίδια ημέρα μετά το χειρουργείο ή το αργότερο την επομένη, σιτίζεται ελεύθερα, λαμβάνει για τον πόνο ήπια αναλγητικά (όπως π.χ. Depon) και επανέρχεται σε πλήρη σωματική δραστηριότητα μετά από δύο εβδομάδες.

Βιβλιογραφία

Open versus laparoscopic mesh repair of primary unilateral uncomplicated inguinal hernia: a systematic review with meta-analysis and trial sequential analysis. N L Bullen¹, L H Massey², S A Antoniou³⁴, N J Smart², R H Fortelny⁵⁶. Hernia. 2019 Jun;23(3):461-472.

Ομφαλοκήλη

Τι είναι

Ομφαλοκήλη ονομάζουμε μία διόγκωση που εμφανίζεται ακριβώς στον ομφαλό ή πολύ κοντά σε αυτόν και μπορεί να έχει μέγεθος από 1 έως και πάνω από 10cm. Η διόγκωση αυτή, όπως συμβαίνει σε όλες τις κήλες, οφείλεται σε μία οπή του κοιλιακού τοιχώματος, μέσα από την οποία περνάνε ενδοκοιλιακά σπλάχνα και προβάλουν προς τα έξω. Τα σπλάχνα αυτά είναι συνήθως το επίπλουν, το λεπτό έντερο, το παχύ έντερο, ή το στομάχι. Εικόνα 1 και 2.

Σε ποιους δημιουργείται

Ο ομφαλός έτσι κι αλλιώς αποτελεί ένα ευένδοτο σημείο του κοιλιακού μας τοιχώματος, λόγω της διόδου του ομφάλιου λώρου από το σημείο αυτό κατά την εμβρυική μας ζωή. Οποτεδήποτε αυξάνουμε την ενδοκοιλιακή μας πίεση για κάποιο λόγο και ιδιαίτερα όταν αυτό συμβαίνει για μακρό χρονικό διάστημα, έχουμε αυξημένη πιθανότητα να εμφανίσουμε ομφαλοκήλη ή οποιαδήποτε άλλη κήλη του κοιλιακού τοιχώματος. Η ενδοκοιλιακή μας πίεση αυξάνεται στις παρακάτω περιπτώσεις.

• Εγκυμοσύνη
• Παχυσαρκία
• Δυσκοιλιότητα
• Χρόνιος βήχας
• Άρση βάρους
• Ασκίτης (αυξημένη ποσότητα υγρού στην κοιλιά)
• Πολύ σφικτές ζώνες κλπ

Διάγνωση

Η διάγνωση της ομφαλοκήλης γίνεται με την απλή κλινική εξέταση από τον γιατρό, χωρίς να είναι αναγκαία η εκτέλεση κάποιας απεικονιστικής εξέτασης όπως υπερηχογράφημα, αξονική τομογραφία κλπ. Η διόγκωση που φαίνεται στον ομφαλό χάνεται μόλις το άτομο ξαπλώσει ή μόλις την πιέσουμε με το χέρι μας. Όταν συμβαίνει αυτό η ομφαλοκήλη χαρακτηρίζεται ως ανατασσόμενη, ενώ όταν δεν υποχωρεί μέσα στην κοιλιά παρά την πίεση που ασκεί ο γιατρός με το χέρι του, τότε χαρακτηρίζεται ως μη ανατασσόμενη και έχει μεγαλύτερες πιθανότητες να εμφανίσει κάποια επιπλοκή.

Συμπτώματα

Το πιο σταθερό ενόχλημα των ασθενών αυτών είναι ο πόνος, ιδιαίτερα στην αρχική φάση της εμφάνισης της κήλης, όταν δημιουργείται το χάσμα του κοιλιακού τοιχώματος. Στη συνέχεια η ομφαλοκήλη παρά το ότι μπορεί να αυξάνεται σε μέγεθος ενδεχομένως να μην εμφανίζει πόνο ή κάποιο άλλο ενόχλημα για αρκετό χρονικό διάστημα, μέχρι την ημέρα που θα αρχίσει να στραγγαλίζεται το έντερο ή το τμήμα του στομάχου που βρίσκεται μέσα στο σάκο της ομφαλοκήλης.

Σε περίπτωση που έχουμε ένα ήπιο στραγγαλισμό τα συμπτώματα θα είναι ο πόνος στην περιοχή της ομφαλοκήλης, ναυτία και έμετοι. Ο ασθενής πρέπει να αναζητήσει άμεσα ιατρική βοήθεια προκειμένου ο γιατρός είτε να ανατάξει την περισφυγμένη κήλη είτε να δρομολογήσει τον ασθενή για επείγουσα χειρουργική επέμβαση.

Όταν ο στραγγαλισμός είναι πιο έντονος και προκαλείται ισχαιμία στο σπλάχνο που προπίπτει τα παραπάνω συμπτώματα του ασθενούς θα είναι πολύ πιο έντονα και τότε υπάρχει μία μόνο δυνατότητα, η άμεση χειρουργική επέμβαση, η οποία μπορεί να περιλαμβάνει μέχρι και αφαίρεση του σπλάχνου που έχει περισφυχθεί σε περίπτωση νέκρωσης του. Με αυτά τα δεδομένα γίνεται αντιληπτό ότι σχεδόν κάθε ασθενής με ομφαλοκήλη θα πρέπει να προγραμματίζεται για χειρουργική επέμβαση πριν την εμφάνιση της περίσφυξης. Σε μία μικρή μόνο ομάδα ασθενών προσπαθούμε να αποφύγουμε τη χειρουργική επέμβαση και αυτοί οι ασθενείς είναι είτε υπερήλικες με μικρό προσδόκιμο επιβίωσης είτε ασθενείς με πολλά άλλα νοσήματα από το καρδιαγγειακό και το αναπνευστικό σύστημα. Σε όλους τους υπόλοιπους με ομφαλοκήλη προτείνουμε την προγραμματισμένη χειρουργική επέμβαση.

Χειρουργική επέμβαση

Με τη χειρουργική επέμβαση επιδιώκουμε να παρασκευάσουμε το σάκο της ομφαλοκήλης, να βρούμε το περιεχόμενο της που μπορεί να είναι λίπος, έντερο ή στομάχι και να το επαναφέρουμε στη θέση του μέσα στην κοιλιά. Με το τρόπο αυτό παρασκευάζεται και το στόμιο της κήλης, η οπή δηλαδή του κοιλιακού τοιχώματος από όπου δημιουργήθηκε η ομφαλοκήλη. Η οπή αυτή μπορεί να κλείσει με ράμματα εάν είναι πολύ μικρή, περίπου 1cm. Εάν όμως είναι μεγαλύτερη χρησιμοποιείται ένα πλέγμα το οποίο τοποθετείται και στερεώνεται στην περιοχή και κλείνει την οπή.

Η επέμβαση αυτή μπορεί να γίνει με την κλασική μέθοδο της ανοικτής χειρουργικής. Σήμερα όμως προτιμούμε τη λαπαροσκοπική αποκατάσταση. Χωρίς τη δημιουργία, δηλαδή, μεγάλης τομής στο δέρμα, αλλά μέσω τριών ή τεσσάρων οπών τοποθετείται το πλέγμα και αποκαθίσταται η κήλη. Ο ασθενής φεύγει από την Κλινική την ίδια, ή την επομένη ημέρα αναλόγως του μεγέθους της κήλης και των χειρουργικών χειρισμών που έγιναν. Στην εργασία του επιστρέφει σε δύο ή τρεις ημέρες εκτός εάν πρόκειται για βαριά χειρωνακτική εργασία οπότε θα χρειαστούν δύο περίπου εβδομάδες. Ο πόνος που υπάρχει μετά το χειρουργείο είναι ήπιος και αντιμετωπίζεται με ένα απλό αναλγητικό.

Μετεγχειρητική Κήλη

Τι είναι

Αντιμετώπιση Μετεγχειρητικής Κήλης

Τα συμπτώματα που προκαλεί η μετεγχειρητική κήλη, ο τρόπος διάγνωσης και η χειρουργική της αντιμετώπιση είναι ακριβώς τα ίδια όπως της ομφαλοκήλης. Το μόνο που πιθανότατα να αλλάζει είναι το μέγεθος. Το μέγεθος στην οπή του κοιλιακού τοιχώματος ή ο αριθμός των οπών, το μέγεθος των χειρουργικών χειρισμών και του χρόνου που απαιτείται στο χειρουργείο, το μέγεθος του πλέγματος που θα χρησιμοποιηθεί, ο χρόνος ανάρρωσης κλπ. Το μεγάλο μέγεθος, όμως, είναι αρκετό για να αυξήσει κατακόρυφα το βαθμό δυσκολίας στην αποκατάσταση της μετεγχειρητικής κήλης. Η δυσκολία αυτή είναι ακόμα μεγαλύτερη σε ασθενείς με χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια. Θα ήταν φρόνιμο λοιπόν, να μην αφήνουμε μια κήλη να φτάνει σε τέτοιο μέγεθος, όταν είναι γνωστό ότι η αποκατάσταση της μπορεί να θέσει σε κίνδυνο τη ζωή του ασθενούς.

Βιβλιογραφία

• Guidelines for treatment of umbilical and epigastric hernias from the European Hernia Society and Americas Hernia Society. N. A. Henriksen. BJS, Volume 107, Issue 3, February 2020, Pages 171-190