Ραγάδα Πρωκτού

Τι είναι

Πως δημιουργείται

Η ραγάδα οφείλεται συνήθως σε δυσκοιλιότητα και έξοδο σκληρών αφυδατωμένων κοπράνων ή σε τραυματισμό από κάποιο σκληρό ξένο σώμα που υπήρχε στα κόπρανα. Κάποιες φορές ο μηχανισμός μπορεί να είναι πολύ πιο περίπλοκος και να έχει σχέση με τον τόνο του έσω σφιγκτήρα του πρωκτού.

Συμπτώματα

Τα συμπτώματα που προκαλεί η ραγάδα είναι ο πόνος και η αιμορραγία. Ο πόνος είναι ιδιαίτερα έντονος και εμφανίζεται την ώρα της αφόδευσης και παραμένει για μερικές ώρες μέχρι την ώρα της επόμενης αφόδευσης. Ο ασθενής, με το φόβο του πόνου που αναμένει, αναστέλλει όσο μπορεί την επόμενη κένωση με αποτέλεσμα τα κόπρανα να αφυδατώνονται και η κένωση να είναι πιο δύσκολη και πιο επώδυνη, δημιουργώντας έτσι ένα φαύλο κύκλο που διαταράσσει έντονα την καθημερινότητα του. Τον πόνο αυτό κάποιες φορές ο ασθενής τον αντιλαμβάνεται ως κάψιμο.

Η αιμορραγία που υπάρχει κάποιες φορές είναι μικρή, το αίμα που εξέρχεται επαλείφει τα κόπρανα ή εμφανίζεται μετά την κένωση και είναι ζωηρού κόκκινου χρώματος.

Όταν η ραγάδα υπάρχει πολύ καιρό μπορεί να παρουσιαστεί κνησμός (φαγούρα) στην περιοχή ή ακόμα και μικρή διαφυγή υγρού από τον πρωκτό που εμφανίζεται ως λεκές στα εσώρουχα.

Διάγνωση

Η διάγνωση γίνεται εύκολα από το ιστορικό του ασθενούς, που είναι πολύ χαρακτηριστικό με τον πόνο την ώρα της αφόδευσης και την κλινική εξέταση από το χειρουργό. Μόνο με την επισκόπηση, μετά από ήπια διαστολή του δακτυλίου, η ραγάδα γίνεται ορατή και έτσι τίθεται η διάγνωση. Στην οξεία φάση της ραγάδας η εξέταση με οποιοδήποτε τρόπο είναι ιδιαίτερα δύσκολη λόγω του πόνου που μπορεί να προκαλέσει και να χρειαστεί αναισθησία για να ολοκληρωθεί.

Θεραπεία

Η αντιμετώπιση της ραγάδας ξεκινάει πάντα με συντηρητική αγωγή. Προς τούτο χορηγούνται στον ασθενή φάρμακα για να ρυθμιστεί η δυσκοιλιότητα που πιθανόν συνυπάρχει και άλλες φαρμακευτικές ουσίες με τη μορφή αλοιφής, τοπικής χρήσης που συμβάλουν στη λύση του σπασμού του έσω σφιγκτήρα. Μπορεί να χορηγηθούν επίσης αντιφλεγμονώδη και κοινά αναλγητικά. Η προσπάθεια αντιμετώπισης της νόσου συντηρητικά μπορεί να συνεχιστεί το πολύ για δέκα ημέρες. Εάν δεν έχουμε επιτύχει τη θεραπεία της ραγάδας στο χρονικό αυτό διάστημα τότε επιβάλλεται η χειρουργική αντιμετώπιση.

Το χειρουργείο για τη λύση του προβλήματος είναι η πλάγια σφιγκτηροτομή. Με μια μικρή τομή, μικρότερη από 2 cm, στο δέρμα κοντά στον πρωκτό παρασκευάζεται ο έσω σφιγκτήρας και διατέμνεται. Η διατομή αυτή είναι αρκετή για να μπορέσουν να έρθουν σε επαφή τα χείλη της ραγάδας και να επουλωθούν. Η επέμβαση γίνεται με ραχιαία συνήθως αναισθησία, διαρκεί 15 περίπου λεπτά και ο ασθενής εξέρχεται της Κλινικής μετά από λίγες ώρες. Στην εργασία του μπορεί να επιστρέψει την επομένη ημέρα.

Αντί της διατομής του σφιγκτήρα, μπορεί να προκαλέσουμε επούλωση της ραγάδας με τοπική έγχυση ουσιών που προκαλούν χάλαση του σφιγκτήρα, τα γνωστά Botox. Η μέθοδος όμως δεν έχει τα ίδια ποσοστά επιτυχίας όπως η πλάγια σφιγκτηροτομή.

Παλαιότερα η επέμβαση που γινόταν ήταν η διαστολή δακτυλίου που τείνει όμως σήμερα να εγκαταλειφθεί επειδή προκαλεί περισσότερες επιπλοκές από τη πλάγια σφιγκτηροτομή, με κύρια επιπλοκή την ακράτεια υγρών και στερεών κοπράνων μετά την επέμβαση.

Βιβλιογραφία

1. Clinical Practice Guideline for the Management of Anal Fissures. David B. Stewart etc. Dis Colon Rectum 2017; 60: 7–14
2. Anal Fissure Guidelines. Lisa Susan Poritz etc. Updated: Jul 06, 2022