Κύστη κόκκυγος

Τι είναι

Η κύστη κόκκυγος είναι ένα ογκίδιο κυστικό, που εμφανίζεται στην οπίσθια επιφάνεια του σώματος, ανάμεσα στους γλουτούς, ακριβώς πάνω από το τελευταίο τμήμα της σπονδυλικής στήλης που ονομάζεται κόκκυγας. Μέσα στην κύστη κόκκυγος συνήθως υπάρχουν τρίχες του σώματος ή και ίνες από τα ρούχα μας. Στην επιφάνεια του δέρματος συνήθως υπάρχει μια πολύ μικρή οπή η οποία επικοινωνεί μέσω ενός μικρού συριγγίου με το εσωτερικό της κύστης. Σε καταστάσεις που έχουν χρονίσει οι οπές μπορεί να είναι δύο ή και περισσότερες, με αντίστοιχους συριγγώδεις πόρους. Εικόνα 1. Η κύστη κόκκυγος σε αυτή τη μορφή μπορεί να υπάρχει για μήνες ή και χρόνια, με μόνο ενόχλημα την έξοδο ρυπαρού υγρού από την οπή που περιγράψαμε παραπάνω.

Όταν μέσα στην κύστη μαζευτούν μικρόβια δημιουργείται φλεγμονή με αποτέλεσμα συγκέντρωση πύου, το δέρμα στην περιοχή γίνεται κόκκινο, ζεστό και υπάρχει έντονος πόνος. Δημιουργείται δηλαδή ένα απόστημα. Εικόνα 2

Διάγνωση

Η διάγνωση της κύστης κόκκυγος είτε στη χρόνια μορφή της είτε στην οξεία, με την ύπαρξη αποστήματος, γίνεται με την απλή κλινική εξέταση από το χειρουργό. Δεν χρειάζονται δηλαδή επιπλέον απεικονιστικές εξετάσεις με υπέρηχο, αξονική τομογραφία κλπ. Σε κάθε περίπτωση όμως, επί αμφιβολίας για τη διάγνωση ή συνύπαρξης άλλης νόσου οι εξετάσεις αυτές μπορεί να είναι επιβεβλημένες. Σε εξαιρετικά σπάνιες περιπτώσεις στην περιοχή μπορεί να αναπτυχθούν διάφορα νεοπλάσματα. Εικόνα 3.

Θεραπεία

Η θεραπεία της κύστης κόκκυγος είναι χειρουργική.

1. Όταν η κύστη βρίσκεται σε φάση φλεγμονής με δημιουργία αποστήματος, η θεραπεία είναι η διάνοιξη προκειμένου να φύγει το πύον. Η διάνοιξη γίνεται με τοπική αναισθησία, όπου δημιουργείται μια μικρή τομή, περίπου 1cm, μέσω της οποίας εξέρχεται το πύον και αφαιρούνται οι τρίχες που υπάρχουν στο εσωτερικό της κύστης. Ο ασθενής δεν χρειάζεται νοσηλεία, παρά μόνο αντιβιοτική αγωγή από το στόμα. Αμέσως μετά τη διάνοιξη ο πόνος σχεδόν εξαφανίζεται. Μετά την ύφεση της φλεγμονής και την επούλωση του τραύματος, παραμένει μια μικρή οπή στο δέρμα που επικοινωνεί με το εσωτερικό της κύστης και απαιτείται προγραμματισμένη χειρουργική επέμβαση για την οριστική θεραπεία.

2. Όταν η κύστη βρίσκεται σε ύφεση και δεν έχει στοιχεία φλεγμονής το χειρουργείο είναι τελείως διαφορετικό. Το χειρουργείο έχει στόχο την αφαίρεση της κύστης με τους συριγγώδεις πόρους που συνυπάρχουν, μαζί με το υπερκείμενο δέρμα και υποδόριο λίπος. Η αφαίρεση μπορεί να γίνει με νυστέρι, με τη χρήση τοπικής αναισθησίας και ταυτόχρονης καταστολής. Ο ασθενής μετά την επέμβαση παραμένει λίγες ώρες στην κλινική και στη συνέχεια πηγαίνει σπίτι του. Η μέθοδος αυτή έχει και τις περισσότερες πιθανότητες μόνιμης θεραπείας χωρίς την επανεμφάνιση της κύστης. Απαιτούνται όμως περίπου 15-20 ημέρες για την πλήρη επούλωση του τραύματος, για την ημίκλειστη μέθοδο και ακόμα περισσότερες για την ανοικτή μέθοδο. Ο ασθενής βέβαια παρά την παρουσία μη επουλωμένου τραύματος μπορεί να εργάζεται μετά από τις πρώτες 4-5 ημέρες.

Ο στόχος όμως της αφαίρεση της κύστης μαζί με τους συριγγώδεις πόρους μπορεί να επιτευχθεί και με άλλη μέθοδο, που επιφέρει λιγότερο πόνο και οπωσδήποτε ταχύτερη ανάρρωση. Η μέθοδος αυτή είναι η καταστροφή (εξάχνωση) του τοιχώματος και του περιεχομένου της κύστεως με τη χρήση Laser, με ελάχιστο τραυματισμό στο δέρμα και τους γύρω ιστούς. Γίνεται με τη χρήση τοπικής αναισθησίας, με την παραμονή του ασθενούς λίγες ώρες στην κλινική, όπως και στην κλασική μέθοδο με το νυστέρι. Επειδή όμως το τραύμα που δημιουργείται στο δέρμα είναι ελάχιστο, σε σχέση με την κλασική μέθοδο, ο ασθενής έχει πολύ μικρό πόνο μετεγχειρητικά και μπορεί να επιστρέψει στην εργασία του την επομένη ημέρα, χωρίς κανένα πρόβλημα. Τα μειονεκτήματα της μεθόδου είναι ότι υπάρχει μεγαλύτερη πιθανότητα να εμφανιστεί ξανά η κύστη και να χρειαστεί νέα επέμβαση και το αυξημένο κόστος.

Η μέθοδος αυτή, με τη χρήση Laser, μπορεί να εφαρμοστεί στο 80% περίπου των ασθενών. Δεν ενδείκνυται σε ασθενείς με παραμελημένες κύστεις, με πολλαπλά συρίγγια σε μεγάλη έκταση, γιατί υπάρχει σημαντική πιθανότητα υποτροπής.

Βιβλιογραφία

Pilonidal Disease Management: Guidelines from the ASCRS. Lisa Croke etc., Am Fam Physician. 2019;100(9):582-583